دیزآرتری
گفتار دارای فعالیت های عملکردی ظریف و پیچیده ای است . دارای چندین سیستم جداگانه است که برای عمل گفتارباید با هماهنگی عمل نمایند تا گفتار بدون نقصی را داشته باشیم.
دستگاه تنفس که عمل اصلی آن آماده کردن گاز های تنفسی برای استفاده ی بافت است و باید با سیستم گوارشی (دهان ،فک و دندان ها) هماهنگ باشد گفتار به دستگاه تنفس نیاز دارد تا جریان هوا و فشار آن را برای وظیفه ی خود تهیه و کنترل نماید بنابراین این دو عمل دستگاه تنفس دو عمل متفاوت با هم هستند و دستگاه عصبی باید بتواند این دو عمل را بصورت مناسبی کنترل نماید .بنابراین در طی گفتار باید هماهنگی سطح بالایی بین موارد زیر برقرار شود.
1- قفسه ی سینه 2- عمل مکانیکی شکم 3- حنجره و گلو 4- لبها ، زبان ،دندان ها 5-فک
همه ی این ها باید در زمان مناسب و طول زمان مناسب که برای تولید هر صدای خاص ضروری است با هماهنگی هم عمل نمایند.
در طی صحبت کردن اطلاعاتی درباره ی ساختار ها و عضلات از طریق پس نورد شنیداری و کینستزی می رسد . حس شنیداری یک سیستم مهم دیگر می باشد که برای کنترل گفتار اطلاعاتی را وارد سیستم عصبی می نماید. بیما ری ها، بدشکلی ها وصدمات، روی توانایی سیستم عصبی تاثیر می گذارد .نشانه های آسیب سیستم عصبی بستگی به محل آسیب دارد اگر آسیب در کرتکس باشد بیشتر اجزا گفتارهمراه با توانایی کاربرد زبان ،شروع گفتار،تولید حرکات عضلانی مناسب برای تولید گفتار قابل فهم،و رسیدن اطلاعاتی از اندامها در مورد اینکه کجا و در چه وضعیتی هستند و چه کاری انجام می دهندآسیب خواهد دید.علایم ونشانه های که بیمار دیزآرتری از خود نشان میدهد برای شناسایی درست مشکل و شناخت منبع مشکل ضروری می باشد . ضایعات علایم خاصی را به وجود می اورند که این علایم ما را راهنمایی می کند که محل ضایعه و آسیب در کجا قرار دارد .
قشر مغزی پیش مرکزی جانبی و راههای عصبی که به آن ختم می شود نقص های عملکردی را در عضلات مربوط به گفتار ایجاد می نماید و می توانند سبب آفازی ، دیزآرتری ، آفونی ، دیسفونی و .... شود .در میمونها این مناطق در تولید آواسازی های شرطی نقش دارد .ضایعات در دیگر قسمت های مغز (مانند بازال گانگلیا )می تواند سبب نقص های در آواسازی شود که مشخصه ی این آواسازی ها به قرار زیر است: نفس آلودگی ، خشونت ، لرزش و یا قطع کامل آواسازی
ضایعات مخچه ای نیز سبب علایم زیر می شود :
دیزآرتری آتاکسی ، تغییراتی در سرعت حرکات فک و لبها ،و همچنین روی سرعت حرکات ساختار های حنجره نیز موثر است لارسون و همکاران به این تیجه رسیدند که مخچه در کنترل بلندی و زیر و بمی آواسازی نقش بسیار مهمی را بر عهده دارد .ولی برای شروع آواسازی مهم نمی باشد. که در این بیماران صدمه می بیند.
دکترجعفر معصومی
دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
راههای تماس:
09146590651