پردازش شنیداری
در برنامهی زبان درمانی زبان محور، پردازش شنیداری بر دو مقوله ادراک شنیداری[1] و درک شنیداری[2] تقسیم بندی می‌گردد.الف- ادراک شنیداری
در این برنامه ادراک شنیداری به سه بخش 1- آگاهی از محرکهای گفتاری و غیر گفتاری 2- تشخیص محرکهای گفتاری و غیر گفتاری 3- بازبینی گفتار. تقسیم بندی می‌گردد.
الف- بیمار بتواند صداهای گفتاری و محیطی را تمایز بدهد.
الف – محرک شنیده شده را معنی کند. مثلا با زنگ تلفن به تلفن اشاره کند.
الف: در ستی یا معنی دار بودن محرکها را مورد قضاوت قرار دهد.
ب: درک شنیداری
در برنامه زبان محور به شش بخش تقسیم می‌گردد: 1- درک تک کلمه بسامد کلمه
2- طبقه دستوری
مقوله معنایی
2- درک سریهای کوتاه
3- درک جمله
4- درک پاراگراف
5- درک گفتار پیوسته
دقت شنیداری
در دقت شنیداری قضاوت ما در مورد پیشرفت کودک می‌تواند با در نظر گرفتن معیارهای ذیل الذکر انجام گیرد 1- مدت زمان ارائه محرک به کودک 2- فاصله زمانی بین قطع محرک، پاسخ کودک 3- وجود یا عدم وجود فعالیت‌های بی ربط 4- فعالیت‌های انجام گرفته.
1- دقت شنیداری از طریق تشخیص صدا
الف) کودک صدای مورد نظر را شناسایی و به اطلاع می‌رساند (مثلا صدای بوق ماشین).
مدت زمان ارائه محرک 7-5 ثانیه و در سه نوبت مختلف است.
ب) دو سری 3 یا 4 تایی وسیله صدا ساز داریم درمانگر و کودک پشت به پشت می‌نشیند درمانگر و هر بار صدای یک وسیله را در می‌آورد و از کودک می‌خواهد تا همان کار را انجام دهد.مدت زمان ارائه محرک 5 ثانیه است.
2- دقت شنیداری از طریق تشخیص شنیداری- حرکتی:
درمانگر از کودک می‌خواهد که با شنیدن هر صدایی فعالیتی را به انجام برساند مانند ریختن مهره‌ها داخل شیشه،دور صندلی چرخیدن و ..
فواصل زمانی بین هر محرک اهمیت و نظم خاصی ندارد.
3- درمانگر از کودک می‌خواهد با شنیدن صدایی خاص فعالیتی را انجام و متوقف کند.
حافظه شنیداری
فعالیت‌های مربوط به حافظه شنیداری را می‌توان در دو زمینه متفاوت انجام داد 1- استفاده از تصویر 2- بدون استفاده از تصاویر و بصورت حرکتی
1- حافظه شنیداری با استفاده از تصویر:
16 تصویر در زمینه‌های مختلف
الف: درمانگر تصاویر را در سریهای 1 تا 5 تایی روی میز می‌چیند و به نوبت اسم آنها را می‌گوید این کار را تا آنجا ادامه می‌دهد که تعداد تصاویر روی میز و تصاویر نامبرده شده برابر شود. تصاویر باید بدون زمینه باشند.
ب: با اجرای آزمون در فواصل‌های مختلف از میز تصاویر می‌توان آزمون را پیچیده‌تر کرد.
نکات مهم
تصاویر در حیطه شناخت کودک باشد.
کودک و درمانگر ارتباط چهره به چهره داشته باشد.
قبل و بعد از بیان کلمه سکوت باشد تا از ورود عوامل مزاحم جلوگیری گردد.
(چ) 12 تصویر که فعالیت خاصی را نشان می‌دهد:
مانند سری الف می‌باشد.
2- حافظه شنیداری با استفاده از دستورهای حرکتی
وسیله‌هایی مانند لیوان، کتاب، ماشین بزرگ، کوچک مداد، پاک کن و ...
درمانگر دستورات 1 قسمتی 2 قسمتی تا 5 قسمتی را می‌دهد. دستورات می‌تواند تک کلمه، دو کلمه یک جمله کامل ساده و پیچیده باشد.
در جملات ساده حداقل یک قید یا صفت مورد استفاده قرار گیرد که حتما یکسان و ثابت نباشد. در این بخش از آزمونهای سرکار خانم دکتر سیف هم می توانیم استفاده می‌نمائیم.
دکترجعفر معصومی
دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
راههای تماس: