رهنمود دادن[1]
این شیوه برای ایجاد رفتار دلخواه و مناسب کاربرد دارد. کودک را راهنمایی می کنیم تا پاسخ مناسب را بدهد. راههای متعدد این کار عبارت است از:
- رهنمود دادن فیزیکی
وادار کردن کودک از طریق فیزیکی و تشویق او تا رفتار جدید را انجام بدهد برای مثال اگر بخواهیم کودک با انگشت غذا نخورد و از چنگال برای خوردن غذا استفاده نماید می توانیم به کودک درگرفتن چنگال کمک نموده و غذا را در دهانش قراردهیم.
- رهنمود دادن کلامی
در این روش به کودک می گوییم که چه کاری را باید انجام دهد برای مثال به او می گوییم که غذایت را با چنگال بخور. در این روش باید از جملات آشکار و عینی استفاده نماییم. کافی نیست فقط به او بگوییم از چنگال استفاده کن بلکه باید دقیقا به او بگوییم که چگونه،از چنگال استفاده نماید. از اشاره کردن نیز می توانیم برای ایجاد پاسخ صحیح استفاده نماییم. در این روش، رهنمود دادن رفته رفته غیر ضروری شده و کاهش می یابد. معمولا در ابتدا به ترکیبی از وادار سازی ها نیاز خواهیم داشت. برای اینکه به کودک نشان دهیم، چه کاری را باید انجام دهد به ترکیبی از رهنمودها همراه با وادار سازی کلامی نیاز خواهیم داشت. همانگونه که کودک پیشرفت می کند رهنمود فیزیکی کاهش یافته و بجای آن از اشاره و رهنمودکلامی استفاده می شود.در سنین بالاتر با یادگیری یک رفتار جدید، می توانیم رهنمود های جزیی را به کار ببریم. کودک همچنان به اشارات جزیی یا یاد آورهای مختصر در مورد فعالیت نیاز خواهد داشت. برای مثال کودکی که با شنیدن اسم خود فریاد می زند معلم با بالا بردن دست، به او یاد می دهد که برای این کار می‌تواند دست خود را بلند نماید. مزیت اشارات ظریف این است که در حضور دیگران و بدون آگاه شدن آنها می توانیم به کودک کمک نماییم.
دکترجعفر معصومی
دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
راههای تماس: