ارزیابی حرکات دهانی به دو شکل عمده انجام می پذیرد :
1- حرکات دهانی غیر گفتاری
2- حرکات دهانی مربوط به گفتار
در باره ارزیابی حرکات دهانی غیر گفتاری و تاثیرات آن بر روی گفتار نظرات متفاوتی وجود دارد .هیکسون و هاردی ادعا نمودند که سرعت حرکات متناوب گفتاری با کار آیی گفتار مرتبط است اما این ارتباط با سرعت حرکات متناوب غیر گفتاری وجود ندارد .چون معتقد بودند که حرکات غیر گفتاری در سطوح متفاوتی از سیستم عصبی پردازش می شود .اما در مقابل لاو، هاگرمن و تیامی ادعا نمودند که شدت اختلال بلع شدت اختلال گفتاری را پیش بینی می کندو نتیجه می گیرند که کنترل حرکتی غیر گفتاری تا حدودی بر گفتار تاثیر می گذارد .
ارزیابی با استفاده از تغذیه ی اصلاحی :
در این ارزیابی لقمه ی کوچکی از غذا در دهان کودک قرار می گیرد این کار باعث می شود که کودک با اندامهای تولیدر زبان و لبها حرکاتی را انجام دهد این حرکات سبب می شوند که اندام های تولیدی برای کنش گفتار آماده شوند لازم به ذکر است که حرکات گفتاری و حرکات ارادی غیر گفتاری در سطوح بالایی سیستم عصبی انجام می گیرد ولی حرکات بازتابی و نیمه ارادی جویدن و بلع در سطوح پایین تر طراحی می شود .ارزیابی با استفاده از این روش پیش بینی محدودی از توانایی عضلانی برای گفتار را می دهد زیرا این سیستم ارزیابی عملکرد های را مورد بررسی قرار می دهد که در سطوح پایین ساقه ی مغز کنترل می شود .
این ارزیابی اجازه می دهد که وضعیت عملکرد ی اعصاب جمجمه ی در کوکان مورد ارزیابی قرار گیرد و در این روش چون نیازی به ارزیابی این اعصاب به روشی که در بزرگسالان صورت می گیرد نیست روش قابل قبولی در ارزیابی کودکان می باشد . این روش همچنین عملکرد عضلانی در سطح یصل النخاع را نیز ممکن می سازد .
فعالیت های جویدن و بلعیدن از جمله فعالیت های حرکتی بسیار پیچیده هستند که غالبا به دلیل یکپارچگی حرکتی نسبتا زود به بد عملکردی سیتم عصبی بسیار حساس هستند بنابراین اختلال بلع از علایم اولیه و مهم در صدمه ی عصبی است .
دکترجعفر معصومی
دکترای تخصصی گفتاردرمانی از دانشگاه تهران
راههای تماس:
